Opschaling projecten hergebruik restwater draagt bij aan beperken droogteschade

Water is als olie voor de economie van Nederland. We kunnen er in beide gevallen niet zonder. Wat kunnen we doen om minder kwetsbaar te worden voor een watertekort?

We lozen jaarlijks een hoeveelheid zoet restwater, dat qua volume overeen komt met 4000 mammoet olietankers. Jaarlijks wordt meer dan 20x zoveel zoetwater via communale zuiveringsinstallaties geloosd, dan er aan olie via de Rotterdamse haven binnenkomt. 
Het is tijd om meer te doen met de mogelijkheid van lokaal hergebruik van diverse stromen zoet water, bijvoorbeeld in de landbouw. Lokale water partnerschappen als onderdeel van de circulaire economie. Projecten als Spaarwater, Coastar, Freshmaker en het experiment bij de rwzi Haaksbergen (klimaatadaptieve drainage) laten zien dat nieuwe technieken voor infiltratie en waterconservering in de grond perspectief bieden om droogteschade te beperken. Ook in internationaal opzicht. De uitdaging is nu om de modellen te optimaliseren en opschaalbaar te maken. Nederland zou haar naam als gidsland op water én landbouw ook met ervaringen op het gebied van hergebruik van water kunnen versterken. Het past bij een land dat zich wil profileren op het gebied van klimaatadaptatie.

Nog veel winst te halen met beter waterbeheer

Landbouw is afhankelijk van voldoende en schoon water. Zoet water wordt in sommige delen van de wereld schaars als gevolg van klimaatverandering en El Niño. Maar ook door uitputting. Land Water Food draagt bij aan de implementatie van kennis van goede landbouw praktijken en levert bouwstenen voor beleid.

Water is essentieel voor de land- en tuinbouw. Maar te veel, te weinig of te vies water bedreigt de productie en de kwaliteit.  Droogte vormt in toenemende mate een risico voor de land- en tuinbouw, ook in combinatie met hittestress. Water wordt het meest efficiënt gebruikt door planten die gezond zijn en over een optimaal ontwikkeld wortelstelsel beschikken. Een goede bodem en een zorgvuldige bemesting zijn randvoorwaarde voor een gezond gewas. Er is dus nauwe samenhang tussen bodem, water en bemesting. Onze ervaring is dat boeren snel te veel water geven. Dat leidt niet alleen tot verspilling van water, ook tot het verlies van waardevolle nutriënten. Door de irrigatie te baseren op het bodemvocht kan het verlies beperkt worden. Nieuwe meettechnieken geven boeren inzicht. Inmiddels zijn voorbeelden bekend waarbij het watergebruik in bepaalde teelten met 70 % is terug gebracht. Zware buien en overstromingen kunnen leiden tot structuurbederf en zuurstoftekort in de bodem. Dit gaat ten koste van het product. Voor  aardappelen is het bijvoorbeeld fataal als ze 48 uur onder water staan. Water is ook een vector voor dier- en plantenziekten. Inundatie vergroot derhalve het risico op ziekten.

Een stijgende zeespiegel en toenemende inundaties langs de kust zorgen voor verzilting van landbouwgrond in de delta’s. Zout en landbouw verdragen elkaar slecht. Allerlei oplossingen zijn denkbaar. Van een betere bescherming van kustgebieden tot het aanvoeren van zoet water. Recente projecten laten zien dat ook in de kustzone zoet water in de grond kan worden gebufferd en dat sommige gewassen en rassen een zekere zouttolerantie hebben.

Zeespiegelstijging en verzilting van landbouwgrond

Een stijgende zeespiegel en toenemende inundaties langs de kust zorgen voor verzilting van landbouwgrond in de delta’s. Zout en landbouw verdragen elkaar slecht. Allerlei oplossingen zijn denkbaar. Van een betere bescherming van kustgebieden tot het aanvoeren van zoet water. Recente projecten laten zien dat ook in de kustzone zoet water in de grond kan worden gebufferd en dat sommige gewassen en rassen een zekere zouttolerantie hebben.